Verschillende vormen
Agressie is een brede term en kan zonder kennis van kattengedrag verschillend worden geïnterpreteerd; wat een eigenaar als agressie ziet, kan in werkelijkheid spelen zijn, of andersom. Daarom is het bij agressie belangrijk om een duidelijk beeld te krijgen van de lichaamstaal van de kat en van de omstandigheden op het moment van agressie. Op deze manier kunnen verschillende vormen van agressie van elkaar worden onderscheiden. Enkele vormen die regelmatig voorkomen zijn:• Redirectieagressie
Dit kan worden gezien als ‘afreageren’ en komt bijvoorbeeld voor wanneer een kat binnen zit en buiten een buurtkat ziet en deze wil wegjagen. Doordat de kat zijn agressie niet kwijt kan op de buurtkat, reageert deze zich af op een persoon of andere kat in huis. Doordat de oorzaak niet altijd zichtbaar is, kan deze vorm van agressie ‘uit het niets’ lijken te komen.
• Angstagressie
Katten die zich in het nauw gedreven voelen, kunnen angstagressie inzetten om aan de situatie te kunnen ontsnappen. Vaak is dit goed herkenbaar aan de lichaamstaal van de kat; de kat deinst terug en maakt zich klein, pupillen zijn vergroot, oren liggen plat en haren staan vaak overeind. Deze katten beginnen vaak met blazen en sissen en kunnen uiteindelijk overgaan tot bijvoorbeeld slaan en krabben als de dreiging niet weggaat. Als de situatie zich vaker voor doet, kan het zijn dat de lichaamstaal minder duidelijk wordt en de kat direct overgaat tot slaan en krabben.
• Pijn- of irritatieagressie
Deze vorm van agressie uit zich wanneer de kat wordt aangeraakt of benaderd terwijl deze pijn heeft of ziek is. Bij een vermoeden van deze vorm van agressie is het dus van belang z.s.m. naar de dierenarts te gaan. Wanneer er te lang wordt gewacht met behandeling van de onderliggende oorzaak, kan de kat ook agressie gaan inzetten in soortgelijke situaties waarbij er geen sprake is van pijn en/of ziekte. Katten kunnen namelijk heel snel leren dat agressie werkt om ongewenste benadering/aanraking te voorkomen.
• Aaiagressie
Katten die deze vorm van agressie vertonen halen uit of bijten tijdens het aaien om het aaien te stoppen en lopen daarna vaak weg. Het is nog niet onderzocht waarom katten dit doen, maar vaak wordt verondersteld dat er tijdens het aaien een drempel wordt overschreden waarbij de kat te veel fysiek is gestimuleerd. Vaak is te zien dat de spanning opbouwt doordat de kat met zijn staart begint te zwiepen en de oorstand verandert. Deze waarschuwingssignalen kunnen echter verdwijnen naarmate deze vaker worden genegeerd en de kat dus leert dat alleen agressie helpt tegen het aaien.
• Spelagressie
In principe is dit normaal kattengedrag dat tijdens spel voorkomt. Door te spelen leren kittens en jonge katten agressieve houdingen die later nodig zijn voor de jacht of tijdens gevechten met andere katten. Meestal is spelagressie geremd (dus zonder nagels en zacht bijten), maar als kittens niet goed zijn gesocialiseerd, hebben ze mogelijk niet geleerd om hun gedrag te matigen waardoor ze te ruw spelen. Bij spelagressie wordt geen geluid gemaakt, in tegenstelling tot andere vormen van agressie.